Fietsen naar Berlijn
Vanaf Enschede of Coevorden oostwaarts
Route van Kees Swart
‘Fietsen naar Berlijn’ begint in Enschede of Coevorden en loopt via het Teutoburgerwoud, Hamelen, Braunschweig, Brandenburg en Potsdam naar Berlijn. De route wordt in oostelijke richting beschreven, maar is met behulp van de gps-tracks ook makkelijk andersom te fietsen.
De route
Onderweg worden regelmatig andere fietsroutes gekruist of genaderd, zoals de R1, de Hanzefietsroute, de Weserradweg en de Elberadweg. Naast deze bekende routes is ‘Fietsen naar Berlijn’ een compleet nieuwe route met veel landschappelijke afwisseling, een route die cultuurhistorische hoogtepunten en fraaie binnensteden niet links laat liggen maar juist opzoekt, een route die geen gebrek heeft aan kampeermogelijkheden en die ook in stedelijke gebieden zo min mogelijk langs drukke wegen loopt. Zelfs in Berlijn is de route opvallend groen en grotendeels autovrij door gebruik te maken van nieuwe vrij liggende fietspaden en groenstroken die er na de val van de Muur zijn gekomen.
De hoofdroute is 740 km lang en gaat over rustige wegen en paden. Zo’n 300 km is autovrij en 90 km is onverhard. In het Teutoburgerwoud, het Lipper Bergland, het Weserbergland en het Hildesheimer Wald zijn wat klimmetjes, die nooit lang duren. Voorbij Hildesheim is de route grotendeels vlak. Naast de routebeschrijving geeft de gids veel (cultuur)historische wetenswaardigheden, informatie over bezienswaardigheden onderweg, tips voor fietsers die ook met de trein willen reizen, suggesties voor het combineren met andere fietsroutes, nuttige internetadressen, een overzicht van campings en weblinks naar andere overnachtingsmogelijkheden.
Praktische informatie
Een groot deel van de route is min of meer vlak. Waar de route door uitlopers van het Duitse middelgebergte gaat, zoals het Teutoburgerwoud, het Lipper Bergland, het Wesergebergte en het Hildesheimer Wald, moet regelmatig enkele kilometers worden geklommen. Hellingpercentages kunnen daar oplopen tot rond 10%, maar het hoogteverschil dat overbrugd moet worden is zelden meer dan 100 m. Vergelijkbaar met fietsen in Zuid-Limburg en minder zwaar dan de Ardennen. Enkele alternatieve trajecten zijn wat zwaarder.
Een andere uitdaging kan het wegdek zijn. Bospaden kunnen variëren van goed ingereden grind, dat bij droog weer nauwelijks onderdoet voor asfalt, tot een mix van kapotgereden stenen, hoogliggende boomwortels, erosiegeulen en modderpoelen na hevige regenval. Ook verharde wegen kunnen sterk variëren: van perfect asfalt tot schots en scheef liggende keien uit het begin van de 20e eeuw. Duitse fietsers lijken zich er niet zoveel van aan te trekken en kiezen vaak voor wat dikkere banden, die niet keihard worden opgepompt. (De auteur van deze gids heeft meestal op 50 mm brede Big-Apple-banden – van Schwalbe – gefietst, met een bandenspanning van 3 à 4 bar). Wie hier met racebandjes wil gaan fietsen, zal stukken moeten lopen, maar op een gravelbike met wat bredere banden (vanaf 32 mm, liever nog dikker) of een solide vakantiefiets is deze route goed te doen.
Naast de gids is een overzichtskaart van de doorkruiste gebieden handig, maar niet strikt noodzakelijk. Wie een gps-apparaat van Garmin gebruikt, heeft veel aan de digitale OpenFietsMap (hier gratis te downloaden: https://www.openfietsmap.nl/downloads/germany).
De beginpunten van de route – Enschede of Coevorden – zijn goed per fiets bereikbaar, zo nodig met behulp van het netwerk van fietsknooppunten (www.fietsnet.be).
Ook per trein zijn veel plaatsen langs de route goed bereikbaar. Tussen Amsterdam en Berlijn rijdt om de 2 uur een rechtstreekse intercity met fietsplaatsen (die gereserveerd moeten worden); tussen Hengelo en Bielefeld rijdt elk uur een regionale trein met een groot aantal (niet-reserveerbare) fietsplaatsen.
Deze route is te combineren met de volgende routes:
- EuroVelo 2/D3/R1: bij Detmold (oostwaarts of terug naar Nederland) en in Berlijn (naar Polen)
- Hanzefietsroute: bij Detmold zuidwaarts richting Sauerland, Keulen en Roermond
- Weser Radweg: in Hamelen noord- of zuidwaarts
- EuroVelo 13/IJzeren Gordijn: in Bad Helmstedt noord- of zuidwaarts
- Elbe Radweg: in Rogätz (richting Praag) en Tangermünde (richting Hamburg)
- D11 Ostsee-Oberbayern: in Potsdam noord- of zuidwaarts
Routeboekjes bestellen
Meer informatie over het bestellen en donateursvoordelen
GPS-track downloaden
Deze route is niet van Europafietsers. Voor GPS- en andere informatie verwijzen we naar de website van de maker.
Deel deze route
Foto album
Ervaringen van fietsers
Wil je graag vertellen waarom je deze route leuk vond, wil je anderen laten delen in wat je beleefde of wil je met ons een blog delen? Vul dan hieronder je ervaring in.
Heb je vragen over de route, dan kun je (als je donateur bent) beter je vraag stellen op het Forum, daar is het makkelijker om met anderen in contact te komen. Of je stuurt je vraag in via Contact - onderwerp Algemeen.
Deel jouw ervaring
Mijn eerste fietsvakantie en wat een pracht van een route! Verhard en onverhard wisselen elkaar mooi af. Net zoals dorpjes, steden, natuur en landbouw. De moeite waard! Voor iedereen. De GPS Track klopt op de millimeter nauwkeurig. Doen!
Voor foto’s en een blog wat je kunt verwachten zie;
https://www.polarsteps.com/roeliooo/13714289-op-de-fiets-richting-berlijn
Wat naar om te moeten lezen dat Michael Wannet is overleden. Wij hebben zijn Hanzeroute 2x, meestal met plezier, gefietst. (We hebben ook wel eens in t mulle zand, tussen de brandnetels of op een kruispunt op m staan mopperen).
We zijn dus wel wat gewend en ook jouw routes, Kees Swart: De frontlinie van de 1e WO en een Rondje om t Kanaal behoren tot onze favoriete fietsvakanties.
Maar deze…
I. t.t. je andere routebeschrijvingen die overal klopten, zitten er m.i. zoveel fouten in de beschrijving dat hij zonder gps niet te fietsen is.
Daarnaast was er ook soms niet te fietsen, bijv. op de inkorting naar Tecklenburg. Daar staan geen rode pijlen maar soms witte borden met oranje pijlen. Bovendien waren er overstromingen geweest en bomen weggesleept. Met volle bepakking ( tent e.d.) deden wij over 5km een uur! Vervolgens komen we op die vreselijke camping met een vreselijke beheerder, maar daar kan jij niets aan doen.
Zonder gps fiets je in stadjes over keitjes met om de 200m een routeaanwijzing. Die kun je dan niet lezen om dat je stuurtas met boekje alle kanten op schudt.
In Borgholzhausen bleek helemaal geen kampeermogelijkheid, daar hebben we op een gesloten camping in de buurt gestaan, en mede daardoor, maar vooral door al het gezoek en de hele lage gemiddelde snelheid, besloten we op de hele leuke camping bij Pivitsheide te stoppen met jouw roure boekje.. De vriendelijke beheerder verwees ons naar de R1. Die en de Lippe route brachten ons weer naar huis. ( Een ander stel dat jouw route fietste stond aar al een nachtje extra en nam een taxi om een stuk over te slaan. op dat idee zijn we nog nooit gekomen😃) Wat een feest ( want duidelijk bewegwijzerd) om weer even lekker door te fietsen. Natuurlijk wij zouden nu door moeten geven waar de beschrijving in de gids niet klopte, maar we schoten al niet op.
Overigens vinden we de combinatie van cultuur en natuur wel een fijn uitgangspunt! Ik zou zeggen, nog even schaven.
Mijn eerste vakantiefietstocht en wat mij betreft voor herhaling vatbaar. Mooie etappes heeft de schrijver uitgestippeld in het boekje. Bergversnellingen en ervaring met fietsen zijn wel gewenst. Soms zijn er paden met ‘enkeldiep’ grind, zandpaadjes of gewoon slecht wegdek (vrij vaak in Duitsland). Goed zichtbaar zijn en een helm zijn dus dan ook wenselijk. Je doet naast veel natuur ook een aantal oude steden aan die het bekijken waard zijn.
Zelf heb ik volledig op gpx routes gefietst via de smartphone (OsmAnd). En zelfs dan fietste ik soms nog even verkeerd. Een fietsnavigatie is nog beter. Het boekje had ik ook bij voor achtergrond informatie.
Af en toe heb ik de route verlegd om te komen tot een goed hotel. Dat is enige opmerking wel bij deze routes is dat ze bedacht zijn op campings. Voor hotels zou je soms de ene keer minder ver en de andere keer verder moeten fietsen om te komen tot goede hotels.
Grootste omlegging was wel bij Hildesheim waarbij ik gebruik kon maken van de Hameln – Berlin route, dat is een prima pad om te volgen vanuit Hildesheim direct naar Berel en dan weer de route uit het boekje volgen.
Soms wordt er gewerkt aan de weg, bijv een keer bij dat asfalt alternatief vanuit Klein Mangelsdorf (etappe 8), ja jammer zijn ze net aan de asfaltweg aan het werk en is er geen doorgang. Eigenlijk is de standaard route ook prima te doen. Als je de vorige etappes kunt trappen dan lukt dit je ook wel.
Wat mij betreft een mooie tocht en ik heb erg genoten.
Wat een fantastische route!!! Ik heb hem vorige week gefietst en was er superblij mee. Het routeboekje was erg handig; ik kon hierdoor makkelijk mijn route vinden (een enkel keertje moest google maps even helpen). Super dat de route de doorgaande wegen mijdt en de landweggetjes opzoekt. Mooie afwisseling van velden, bossen, water en dorpjes/steden. Erg fijn ook dat het boekje wat alternatieven biedt.
Ik heb niet gekampeerd, maar op de route hotelletjes/pensions gezocht. Die waren makkelijk te vinden.
Hey Roeland
In welke richting heb je gefietst?
Groetjes
Tine
Goede route, omschrijving klopt (8-2023). Tip: neem lunch mee, stops zijn beperkt en tussen Hildesheim en Braunschweig was op de route geen hotel beschikbaar, toch iets gevonden, wat een enorm leuke ervaring; slapen bij de boerderij Graf von Oberg.
Hoi Bernard,
ben erg geinteresseerd in je reis naar berlijn. Wil deze straks in juni ook gaan fietsen.
heb je voor mij overnachtingsgegevens van je overnachtingen ook ben ik benieuwd naar je ervaring qua zwaarte van de tocht. Mijn vrouw is nogal huiverig vandaar.
gr. Jan.
Wij, m59/v56 rijdend op Koga WorldTraveller, hebben van 8-16 september de route gefietst. We zijn in Zwolle begonnen, om via Ootmarsum aan te sluiten op Coevorden alternatief. Jerichow-Brandenburg hebben we via Hanzeroute gedaan, vanwege de slechte kwaliteit paden.
De route is absoluut autoluw en leidt langs bijzondere paden! Erg mooi. Wij hadden 4 dagen zomerse temperaturen (30+), stortbuien (1d) en weer mooi weer (19-20C). Klimmen over zandheuvels , soms >12%!, was niet altijd een pretje en mul zand of zware regenval maakten onverharde paden zwaar, soms onmogelijk. Een asfalt alternatief hier en daar was welkom geweest. Maar netto een zeer mooie route die overall de moeite waard is en waar we van hebben genoten.
Overnachtingen zijn in sommige delen moeilijk te plannen. Wij deden B+B. Hierbij nog wat leuke fietsvriendelijke adressen (ook qua prijs):
– Bad Iburg: Hotel Wiemann Sander
– Oberg: Hotel Garni Graf von Oberg (kasteel, bijzonder)
– Jerichow: Hotel Poeges
Mixje gereden van ‘fietsen naar Berlijn’, ijzeren gordijn route, en de R1.
Zonder de relatief veel gravel stukken had ik het toch wat saai gevonden denk ik.
R1 iets minder rustige wegen en minder gravel denk ik maar dat kan nog toeval zijn, heb niet alles van beide gedaan.
Berlijn weer super gaaf, ook door de stad fietsen is heel leuk. IJzeren gordijn route best verlaten, geen enkele camping in 90km
2 weken geleden gefietst.
de kaartjes in het boekje toch nier gedetailleerd genoeg en je hebt ook geen bordjes dus goed opletten. wel mooie route met geregeld een slechte weg…maar dat hoort erbij!
Ton
Afgelopen maand, juli 2023 de route van Kees Swart naar Berlijn gefietst met mijn vrouw. Gewoon op het boekje. GPS schijnt iets af te wijken van boekje dus gewoon Analoog fietsen.
Mooie rustige route, soms best pittig door wegdek en klimwerk. Inderdaad ook lastige paden met rul zand en op hellingen met grind oppassen met afdalen. Heel autovrij en Kees heeft echt zijn best gedaan om drukte te vermijden tot voor Berlijn. Heel veel mooi uitzicht, natuurschoon, Bos, mooie riviren etc, alles wat fietsen zo mooi kan maken. Kamperen goed te doen, ook in hoogseizoen maar wel veel vergane glorie en soms Duits seizoencampinggeweld. Goed checken of campings of kampeerplekken bij jeugdherbergen nog bestaan/open zijn. terug met Flixbus prima te doen. Kortom, aanrader!
Wij hebben de route gereden van 4 tm 16 juli. bijzondere ervaringen zoals compleet van je fiets geblazen worden als de storm je van de zijkant pakt. Of dat je door diezelfde storm ongeveer 1 km voort wordt geblazen richting Moskou met de oostenwind van dezelfde storm zonder ook maar 1 keer te hoeven trappen. maar dat zijn weerselementen. de tocht is echt heel mooi. handig met dikke banden en voorvorkvering. je staat er niet bij stil hoeveel kasseien er nog in de voormalig oost Duitse dorpen liggen. ook kilometers lange stroken met betonnen elementen. bent u daar nog of ben je al helemaal door elkaar geschud? de tocht is zeker autoluw te noemen. We hebben genoten van de natuur. ik had 4 van de 7 tochten via gpx op mijn mio gedownload. stuk makkelijker dan de kaart, want in bossen kun je je niet oriënteren op straatnamen. de steden waren met de kaart een crime. omdat er zoveel kasseien waren kon ik de tekst fietsend niet lezen. dus iedere 25 of 50 meter afstappen om te kunnen lezen waar we nu weer naar toe moesten. pfffff. de steden kunnen wat mij betreft sowieso worden overgeslagen. dat was voor ons echt een afknapper. mooie camping gehad overal. slechts 1 lekke band, 3 vossen gezien, geen wolf. 3 dagen in Berlijn verbleven. die stad is dan een uitzondering omdat hij (of zij?) de moeite waard is en omdat je hiervandaan weer vertrekt. in ons geval met de flixbus. Groetjes. just try it. mooi werk Kees, dank je!