St. Jacobs fietsroute
Langs pelgrimswegen naar Santiago de Compostela
Route van Clemens Sweerman
Santiago de Compostela had een magische klank in de oren van onze voorouders. Pelgrims uit heel Europa trokken eeuwenlang naar deze Galicische stad in Noordwest-Spanje. Maanden waren zij onderweg op een inspirerende maar soms barre tocht vol belevenissen. Gedreven door een innerlijke drang naar wat achter de horizon lag waren zij voorlopers van de huidige lange-afstands wandelaars en fietsers.
De belangstelling voor de St. Jacobsroute is weer springlevend. Het idee pelgrim te zijn, trekken naar een nog ongekend doel, spreekt sterk tot de verbeelding. Voor velen is fietsen daarbij favoriet, het liefste over aangename landelijke wegen, geschikt voor een fiets met bepakking. Op eigen kracht en snelheid geniet men van rijk geschakeerde landschappen, groene riviertjes, dromerige dorpen en hoogtepunten van romaanse bouwkunst, op een route die behoort tot het Europese Culturele Erfgoed.
De route
De route is gebaseerd op oude pelgrimskaarten. Het Franse en Spaanse deel staan op de Unesco-Werelderfgoedlijst.
De route bestaat uit 3 delen:
Praktische informatie
De route is tot aan de Pyreneeën niet zwaar. Daarna, het Spaanse traject, blijft het behoorlijk klimmen, en is het – in de zomer – erg warm, wat een behoorlijke aanpassing van de fietser vraagt.
- Kaartjes met de route
- Navigatietekst met indicatie van voorzieningen (navigatie alléén van de route-alternatieven in beide richtingen!)
- Informatie over zwaarte en wegkwaliteit
- Informatie over historische en toeristische bezienswaardigheden
- Aanvullende informatie over pelgrimeren vroeger en nu
- Overnachtingslijsten
- Informatie over vervoer
De route is ingetekend op kaarten met schaal 1:150.000
Er is ook een app beschikbaar, waarin de belangrijkste informatie uit het routeboekje is opgenomen. Daarnaast is uiteraard gebruik gemaakt van de mogelijkheden tot extra functionaliteit die een app biedt. Uitgebreide informatie hierover is te vinden bij de Fietsvakantiewinkel-routeapp.
De routes voor deze app zijn ook in onze webwinkel aan te schaffen.
De totale St. Jacobsfietsroute kent plaatselijk een aantal routevarianten waaruit gekozen kan worden. In de boekjes worden die beschreven.
Vanaf 2024 is er een verbindingsroute tussen St Quentin op de St. Jacobsfietsroute deel 1 en Châlon op de route Langs Oude Wegen deel 1.
De St. Jacobsfietsroute deel 3 omvat ook de tocht van Santiago naar Fisterra en terug, én een terugroute van Santiago naar Pamplona.
- Het Nederlands Genootschap van Sint Jacob ( www.santiago.nl) verschaft informatie over pelgrimstochten naar Santiago middels website, publicaties, en informatie dagen. Er zijn informatiecentra in Utrecht (Janskerkhof 28A), St. Jacobiparochie en Vessem (Kafarnaüm). De werkgroep Jacobike is gericht op de fiets-pelgrim.
- In Vlaanderen bestaat het Compostelagenootschap (www.compostelagenootschap.be)
- Langs de route zijn er in Frankrijk en zeker in Spanje vele pelgrimsherbergen. Om hier te overnachten heb je een pelgrimspaspoort (credencial) nodig.
Fietstransport van en naar Nederland
- Een uitgebreid overzicht van de mogelijkheden voor het vervoer van je fiets vind je op deze pagina van onze website.
- Met de Spaans Post (Correos) kun je fietsen versturen vanuit het postkantoor in Santiago (Rúa Carretas 29), waar ze ingepakt worden in kartonnen dozen (150x30x90 cm; “Paq Bicicleta”). Internationaal gaat dit per vliegtuig, dus niet voor e-bikes. Prijspeil 2024: €97 per fiets. Zie: www.elcaminoconcorreos.com/es/envio-bicicletas.
Trein
- De fiets over lange afstanden in de trein meenemen is zowel in Spanje als in Frankrijk heel moeilijk. Met uitzondering van enkele TGV’s in Frankrijk kan het sowieso niet op de lange-afstandstreinen. Voor meer informatie klik hier.
- De lokale treinen in Spanje vallen onder diverse maatschappijen, hetgeen het overzicht niet eenvoudig maakt. Zie ook renfe.com voor meer informatie over het meenemen van je fiets.
Vliegtuig
- Laat je goed informeren over hoe de fiets verpakt moet worden. E-bikes mogen niet in het vliegtuig.
- In Santiago kun je je fiets laten inpakken bij: MBE (Mail Boxes Etc.) Rúa Santiago de Guayaquil 5, Santiago de Compostela, Voor €40 (prijspeil 2024) wordt de fiets door een medewerker gedemonteerd en in een kartonnen doos ingepakt. Transport van het pakket naar het vliegveld moet je zelf regelen per taxi (ongeveer €30).
Fietsbussen
- Fietsbussen met aanhanger van Cycletours nemen jou zelf én de fiets mee, en hebben als bestemmingen Bléré, Bordeaux, St.Jean-Pied-de-Port, Oloron-Ste.Marie, Pamplona en Burgos. Ze rijden alleen in de zomermaanden.
- FlixBus biedt ook (beperkte) mogelijkheden om de fiets mee te nemen, e-bikes zijn niet toegestaan.
- Busmaatschappij Alsa biedt mogelijkheid binnen Spanje de fiets in plastic verpakt in het bagageruim mee te nemen.
Boot
- Wie na de camino naar Santiago niet te abrupt naar huis wil: overweeg de veerboot van Bilbao of Santander naar Portsmouth in Engeland, en fiets daar langs de kust naar Dover voor de boot naar het vaste land. www.brittany-ferries.co.uk
Deze route is te combineren met de volgende routes:
Deel 1: Haarlem-Tours
- Groene Valleien fietsroute (Ring 1): in Wasne-au-Bac
- Fietsen langs de Frontlijn: nabij Compiègne
- Spoor van de Vrijheid: in Chartres
- Van Canvas naar Calvados: in Théméricourt
- Van Gogh route: in Parijs of Compiègne
- Loire-kastelen fietsroute en EuroVelo 6, Atlantische Oceaan naar Zwarte Zee (Ring 2): in Tours of Orléans
Deel 2: Tours – Pyreneeën
- Loire-kastelen fietsroute en EuroVelo 6, Atlantische Oceaan naar Zwarte Zee (Ring 2): in Tours
- Midden Frankrijkroute (Ring 3): in Branne
- Fietsen langs het Canal du Midi: in Arcachon (kustvariant) of Branne (hoofdroute)
- Velodyssee: van Royan tot Arcachon langs de kust (kustvariant)
- EuroVelo 1, Atlantische kust: van Arcachon of St. Palais tot St.Jean-Pied-de-Port
- Langs Oude Wegen en Pelgrimssteden: in St.Jean-Pied-de-Port (west) of Oloron (oost)
- Katharen-Basken fietsroute (Ring 4): in St.Palais (west) of Oloron-Ste.Marie (oost)
Deel 3: Oloron-Santiago
- Langs Oude Wegen en Pelgrimssteden: in St.Jean-Pied-de-Port (west) of Oloron (oost)
- Katharen-Basken fietsroute (Ring 4): in Oloron-Ste.Marie
- EuroVelo 1, Atlantische kust: van St. Jean-Pied-de-Port via Pamplona tot León
- In het spoor van el Cid: in Burgos
- Zilverroute: in Santiago de Compostela
Routeboekjes bestellen
- St. Jacobs fietsroute deel 1: Haarlem-Tours
- St. Jacobs fietsroute deel 2: Tours (Loire)-Pyreneeën
- St. Jacobs fietsroute deel 3: Pyreneeën-Santiago en terug
Meer informatie
GPS-track downloaden
- GPS-bestand St. Jacobs fietsroute deel 1 – bijgewerkt sept 2025 (zip, 947 kB)
- GPS-bestand St. Jacobs fietsroute deel 2 – bijgewerkt juni 2025 (zip, 809 kB)
- GPS-bestand St. Jacobs fietsroute deel 3 – bijgewerkt jan 2025 (zip, 1.8 MB)
Route-App
Ook verkrijgbaar als Route-App
Aanvullingen en opmerkingen
Download aanvullingen
Deel 1
- Van de 11e druk 2024 zijn nog geen aanvullingen.
- 10e druk 2020 – aanvullingen bijgewerkt december 2024 (pdf, 107 kB)
Deel 2
- Van de 8e druk 2025 zijn nog geen aanvullingen.
- 7e druk 2018 en bijdruk 2020 – aanvullingen bijgewerkt april 2025 (pdf, 929 kB)
Deel 3
- 9e druk 2024-aanvullingen bijgewerkt januari 2025 (pdf, 163 kB)
- 8e druk 2019 – aanvullingen bijgewerkt februari 2024 (pdf, 269 kB)
Laatste wijzigingen op de route
Bekijk de opmerkingen of geef zelf een wijziging door
Deel deze route
Deel 1: Haarlem-Tours
De route gaat langs historische pelgrimswegen langs onder andere Compiègne en Chartres. Alternatieve routes leiden langs Antwerpen, Parijs en Orleans. Parijs-Orléans-Tours is in beide richtingen beschreven. Het landschap is vlak tot licht glooiend.
Deel 2: Tours (Loire) – Pyreneeën
De hoofdroute volgt historische pelgrimswegen naar de voet van de Pyreneeën. Door bekende wijnstreken (St.Emilion), langs bezienswaardige steden zoals Poitiers, via kleine rustige wegen, soms heuvelachtig maar niet echt moeilijk voor de gemiddelde vakantiefietser. Hier is in de dorpen, op campings en in hotelletjes de pelgrimsroute bekend. De alternatieve kustroute (360 km) maakt een rondrit mogelijk. Met name in het zuidelijke deel van de alternatieve kustroute is gekozen voor rustiger wegen en een nieuw fietspad door de bossen. Na Dax moet je kiezen tussen de westelijke route (St.Jean-Pied-de-Port, Roelandpas) of de oostelijke (Oloron-Ste.Marie, Col de Somport). De Col de Somport is hoger, maar klimt geleidelijker. Op het moeilijkste deel is de weg vrijwel autovrij, dankzij de autotunnel.
Deel 3: Pyreneeën-Santiago en terug
We vervolgen de route over de Pyreneeën, die een goede test blijken voor het Spaanse bergland. Via goed berijdbare verharde wegen verbinden we alle belangrijke historische pelgrimsplaatsen langs de legendarische Camino Francés. Dit zijn de grote steden Logroño, Burgos en León, en verder talloze mooie stadjes en dorpen. Op eigen kracht geniet de fietser hier van het rijke culturele erfgoed en van het Spaanse leven. Bergketens wisselen af met Rioja wijnvelden en Castiliaanse hoogvlakten. Dit worden de zwaarste delen, maar ook de hoogtepunten van de gehele route. Na het bereiken van Santiago kan de fietser desgewenst de route vervolgen tot aan Cabo Finisterre, voor de middeleeuwse pelgrim ‘het einde van de wereld’. En dan is er ook nog de unieke terug-fietsroute over een weinig bekend, maar landschappelijk fascinerend traject. Deze verloopt vanaf Santiago iets noordelijker terug naar de Pyreneeën.
Fotoalbum
Ervaringen van fietsers
Heb je iets op te merken over een Europafietsers-route, bijv. foutjes in de route, een gesloten accommodatie, of juist een leuk adresje dat jij hebt gevonden? Stuur dan een Opmerking in.
Wil je graag vertellen waarom je deze route leuk vond, wil je anderen laten delen in wat je beleefde of wil je met ons een blog delen? Vul dan hieronder je ervaring in.
Het is niet de bedoeling om hier vragen te stellen over de route of om over de ervaringen en suggesties te discussiëren. Deze worden verwijderd. Als je donateur bent, dan kun je die stellen op het Forum, daar is het makkelijker om met anderen in contact te komen en te discussiëren. Of je stuurt je vraag in via Contact - onderwerp Algemeen.
Deel jouw ervaring
Fietsen de Tour de France | juli-augustus 2023
In 2023 fietsten wij onze achtste fietsreis:
Naar het zuiden vanaf Luik volgens “Langs Oude Wegen en Pelgrimssteden” tot en met Moissac
* Naar het westen “Canal de Midi tot en met Bordeaux”
* Naar het noorden “Sint Jacobsroute” tot en met Parijs.
We hebben 25 dagen gefietst en een paar kleine stukjes moeten treinen, door het slechte weer.
Zoals elk jaar hebben we ook nu iedere dag hebben we een fietsfilmpje gemaakt, waarvan wij hopen dat het ook jou inspireert om ook zo’n mooie fietstocht te maken. We zouden het heel leuk vinden als jij je op ons kanaal gratis abonneert. Veel plezier toegewenst met het kijken.
Eventuele opmerkingen kun je plaatsen onder ieder filmpje.
Groetjes van Alice & Marc
DAG 20
https://m.youtube.com/watch?v=Kj0exj0aP60
DAG 21
https://m.youtube.com/watch?v=qp0PixlZ5sU
Dag 22
https://m.youtube.com/watch?v=3ekbuJFCGRo
DAG 23
https://m.youtube.com/watch?v=ttLyCl0UjIo
DAG 24
https://m.youtube.com/watch?v=V_1pYNPWTv4
DAG 25
https://m.youtube.com/watch?v=2xtWxw87A2k
Leuke videos met mooie muziek.
Reisvideo’s waarbij gefietste route en foto’s elkaar afwisselen kunnen automatisch gemaakt worden op mapstovideo.com. Gemaakt door een mede-pelgrim.
Veel plezier met de volgende tocht!
Dit jaar nog een keer de Jacobsroute deel 3 tegen de route in gereden. Het blijft een prachtige tocht.
Maar het zou heel fijn zijn als er voor de omleiding O Cebreiro – La Faba een ander alternatief gevonden wordt. We zijn fietsers tegen gekomen die kilometers met de fiets aan de hand gelopen hebben. Op de route zelf, wij daalden gelukkig af, kwamen we ook diverse fietsers lopend tegen. En dat in de hitte.
Ik begrijp dat Europafietsers geen invloed heeft op de duur van de wegwerkzaamheden, maar wellicht is een alternatieve route te bedenken.
In 2016 fietsten we vanuit Den Haag naar de voet van de Pyreneeën, Oloron St. Marie. Deel 1 en 2 van de Jacobsroute.
In 2022 startten we in Sevilla voor de Zilverroute naar Santiago en fietsten op de app deel 3 van de Jacobsroute tegen de richting in naar Oloron St. Marie.
Dan kom je in ieder geval veel wandelaars en fietsers tegen. De gehele Jacobsroute kunnen we nu afvinken.
Vervolgens zijn we via “Langs oude wegen deel 2 en 1” richting Dun sur Meuse gefietst. Daar pakten we de Maasroute op.
Het gebruik van de app was zeer goed te doen, soms werd je een weg in geleid waar eenrichtingsverkeer van toepassing was. Dat was behelpen, maar geen obstakel. Fijn is ook dat je via de app feedback over kwaliteit en al of niet aanwezigheid van campings e.d. kunt geven. De ervaring is dat daar vrij snel melding van werd gemaakt.
Wij reden voor het eerst op ebikes, zonder schaamte!, en konden gemiddeld zo’n 80 km per dag fietsen. Ook dagen van iets over de 100. Een enkele keer liep de accu op zijn eind; meestal op een traject met ongeveer 1700 hoogtemeters. De meeste dagen hebben we gebruik gemaakt van een camping.
Ach ja en die hittegolven namen we op de koop toe. Vroeg opstaan.
Onze fietsen waren met Camino naar Sevilla vervoerd. Dat verliep perfect.
Op 15 juni 2021 ben ik vertrokken van huis uit naar Haarlem en daarna naar Santiago de Compostella en toen de camino van Portugal naar Lissabon.
U kunt mijn reisverslag via mijn Polarsteps lezen en zien.
Hallo Henk,
Wat een geweldig mooie tocht heb jij gefietst !
Wij zijn van plan in 2025 van Lissabon naar Santiago te fietsen.
Welke route heb jij gefietst ? en wat zijn je ervaringen ?
Heb je evt. ook een gpx bestand hiervan ?
Welke tips heb je nog voor ons mbt de routekeuze ?
Alvast bedankt voor het antwoord.
Groeten,
Johan en Jacqueline Segers
Neeritter
Hallo Henk!
Wat een leuk verslag! Dankjewel! Heb het in 1 avond doorgelezen, en meteen een aantal tips opgeschreven. Was je gauw weer gewend toen je thuis kwam?
Groet, Willem
Super leuk verslag Henk, mooie reis en goed om te lezen als voorbereiding.
Wij fietsten deze route in mei/juni 2019. Het is een prachtige route. Het reisverslag van ons kun je lezen op Pelgrimsreis 2019
We reden deze fraaie, pittige tocht in mei/juni 2021 in de verwarrende corona-tijd. Lekker rustig dat wel. Onze positieve ervaringen kun je lezen op WillemFietst.nl
Op maandag 29 april 2019 ben ik vertrokken vanuit Heerjansdam, via de St Jacobsroute tot aan Burgos, van daaruit een doorsteek gemaakt naar de Zilverroute, van Zamora naar Merida, daar overgegaan op de Route Iberica 2, van Merida tot aan Evora en van daaruit een eigen route via Coruche naar Fajarda. Daar ben ik op 29 mei aangekomen. Na een 2,5 week vakantie de fiets op de auto gezet en weer naar Zamora gereden, om daar op de fiets het laatste stuk in 4 dagen naar Santiago de Compostella te reizen. Het was een geweldige ervaring. Ik was alleen, op m’n racefiets met een minimum aan bepakking bij me. Ik heb overnacht in jeugdherbergen, pelgrims hostels (credential aanvragen), herbergen en hotels als alles vol was. De mensen die ik onderweg ontmoet heb, vanuit Nederland tot en met Nieuw Zeeland, alle werelddelen waren vertegenwoordigd, het was geweldig. Tijdens de reis heb ik onder andere onderstaand gedicht gemaakt:
Mijn fiets en ik
Je weet wel dat fietsen mij best kan bekoren,
Het lijkt wel alsof ik in het zadel ben geboren.
Mijn fiets is mijn maatje, die brengt me waar ik wil,
Alleen moet ik trappen, da’s wel een verschil!
We zorgen zo samen wel goed voor elkaar,
Dat moet wel, en samen komen we daar!
Je wielen, je stuur, de remmen, een crank,
Zo’n fiets is geweldig, een ‘hemels’ geschenk.
Berregie op, berregie af, ik stuur waar ik wil,
Maar stop ik met trappen, dan vallen we stil.
Ik olie je ketting, kijk de remmen weer na,
Dan loop je weer als een zonnetje, en lach ik ha ha.
We ontmoeten veel mensen, ze komen overal vandaan,
En ik dank God op m’n knieën voor dit mooie bestaan.
Ik peddel maar verder, ik lach, ik huil en ik zing.
En m’n fiets? je moet maar denken da’s ook maar een ding.
Salut 🙂
Samen met een vriend naar Santiago gefietst in 26 dagen (periode half juni-half juli). De route is super! Als je spreekt van saai tot de Pyreneeën, ben ik het totaal niet eens met die stelling. Ik kom al jaren in Frankrijk maar wat je ziet tijdens deze route (St. Jacobsroute) via de Westkant van Frankrijk heb ik nog nooit gezien. Zijn er veel weilanden, ja die zijn er, maar in Nederland hebben wij dit niet, en het is erg mooi om dit telkens weer te mogen aanschouwen. De route is goed te doen voor de gemiddelde fietser, vergis je niet in de hoogtemeters als je om Parijs rijdt, dit gaat op en af. Spanje is klimmen, maar stem je tempo en afstanden goed af. Herzie eventueel je planning, mocht je die gemaakt hebben, en geniet!